Historia Hufca Lubliniec

Na przełomie lipca i sierpnia 1933r. reprezentacja naszego Hufca wyjechała na IV Światowe Jambore w Gödöllö na Węgrzech. Wśród nich reprezentacja Śląska, w której nie mogło zabraknąć naszych lublinieckich harcerzy: Ludwika Klamy, Stanisława Wojciechowskiego, Emila Myszora, Władysława Wędrychowicza, Henryka Gaczka, Józefa Brysia. Jamboree w Gödöllö trwało od 2 do 14 sierpnia i brało w nim udział 26 tyś skautów z 46 krajów.

Kliknij poniżej by zapoznać się z historię IV Jamboree
i historię udziału w nim lublinieckich harcerzy

Z tej wyprawy zachowały się w naszym Hufcu dwa albumy ze zdjęciami. Ten poniżej prezentowany  - został wykonany dla druha Stanisława Wojciechowskiego (autorem zdjęć najprawdopodobniej był druh Henryk Gaczek). Ze względu na ilość zdjęć - 120 - album został podzielony na dwie części:

Album z IV Światowe Jambore w Gödöllö na Węgrzech cz.I

Album z IV Światowe Jambore w Gödöllö na Węgrzech cz.II

W albumie druha Stanisława Wojciechowskiego zachowało się też 12 przepięknych rysunków wykonanych przez znanego artystę węgierskiego Lajosa Martona. Na pracach artysty ukazana jest codzienność skautowa na Jamboree oraz wyprawa skautów do Budapesztu.

Wiosną 1945r. została założona (a właściwie -  reaktywowana) II Męska Drużyna Harcerska im. Zawiszy Czarnego w Kaletach. Przez pierwsze lata, od 1945 do 1947r. funkcję drużynowego pełnił druh Jerzy Gasztych, następnie drużyna prowadzona była przez druha Franciszka Dragona, zaś w ostatnim okresie działalności drużyny w roku 1948 - druh Ratajczyk H. Drużyna brała aktywny udział w życiu harcerstwa w Kaletach, oraz Hufca Lubliniec. Odbyła szereg wycieczek pieszych po powiecie, wybierała się też na obozy letnie zimowe. Zachowała się z tego czasu Kronika Drużyny, którą z niesamowitą przyjemnością mogę zaprezentować:)

Nie wyobrażam sobie, że jakiś harcerz, czy harcerka naszego Hufca nie znają postaci - druha Mariana Ożarowskiego. Druh Marian dla nas harcerzy lublinieckich - był postacią jedyną w swoim rodzaju: Komendantem Hufca, Budowniczym Stanicy Harcerskiej w Kokotku, Założycielem Harcerskiej Stacji Krótkofalowej SP9 ZAK, komendantem wielu obozów harcerskich, współzałożycielem Kręgu Seniora. Oczywiście także nauczycielem chemii i fizyki w Szkole Podstawowej nr 1 w Lublińcu. W związku z tym, że zaktualizowałem jego biogram - a czasu wszyscy mamy lekko więcej:) To polecam lekturę:)

W lipcu i sierpniu 1938r. odbyły się w Nowym Bieruniu kursy podharcmistrzowskie. Były one prawdopodobnie zwieńczeniem półrocznej pracy Wydziału Kształcenia Starszyzny Śląskiej Chorągwi Harcerzy, który w pierwszym półroczu zorganizował 6 kursów teoretycznych. Jeden z nich odbył się w Lublińcu. Za pewne także kilku naszych instruktorów - wzięło udział w kursie w Nowym Bieruniu. Niestety brak informacji o ilości i nazwiskach. Na tą chwilę wiemy na 100%, że komendantem tych obozów był hm. Ludwik Klama (były komendant Hufca Lubliniec i jego instruktor). Zapraszam do krótkiej notatki.

Często gdy przeglądam stare zdjęcia, spoglądam na twarze harcerzy, harcerek czy zuchów - zupełnie mi nieznanych. Zdarza się, że osoba, której fotografię oglądam jest mi znana z nazwiska, miałem szczęście - ktoś podpisał zdjęcie:) Najczęściej nie znam też sytuacji, a nawet miejsca utrwalonego na zdjęciu. Postacie, którym się przyglądam są co prawda w mundurach  - dość żeby ustalić czy to okres przed czy powojenny - ale to tyle. A w głowie rodzą się pytania. Co to za wydarzenie? Kim są ci młodzi ludzie? Co się z nimi stało? Jak harcerstwo wpłynęło na ich życie? I bardzo się cieszę, gdy uda mi się uchylić chodź rąbka tajemnicy, ocalić od zapomnienia taką osobę, miejsce czy wydarzenie. Tak też się stało kilka dni temu, gdy udało mi się skontaktować z rodziną druha Jana Achtelika, kolegi ze szkolnej ławy - Józefa Kowola, Franciszka Motaka czy Bogusława Muniaka. Ich już znam, teraz znam i druha Jana:). Zapraszam:)

W styczniu 2020r. miałem przyjemność spotkać się z druhem Bernardem Szczechem (historykiem, autorem wielu prac o historii i folklorze Górnego Śląska), który reaktywował w latach 60-tych harcerstwo w Lubszy. W oparciu o jego wspomnienia, a także materiały z Kroniki Szkoły Podstawowej w Lubszy (za co jestem wdzięczny pani Brygidzie Walczak) - pokusiłem się o opracowanie historii harcerstwa w Lubszy. Niestety ze względu na niedostatek materiałów  - historia ta jest bardzo niepełna i szczątkowa, nad czym ubolewam. Jednak może jeszcze kiedyś uda się ją uzupełnić. Zapraszam.

Poniżej przedstawiam krótki biogram - Adama Jakubowskiego, lekarza, żołnierza. W latach 20-tych kierownika Szpitala Powiatowego i Zakładu Kalek w Lublińcu, oraz jednego z pierwszych opiekunów harcerskiej I MDH im. Tadeusza Kościuszki (bądź nawet jednego z pierwszych drużynowych Hufca Lubliniec).

26 stycznia 2016r. - czyli cztery lata temu miała miejsce premiera stronki Historia Hufca ZHP Lubliniec. Wtedy zaczynałem swoją przygodę z historią nie wiedząc dokąd mnie ona zaprowadzi. Na stronce w pierwszych dniach udało mi się zamieścić biografię księdza Jana Szymały, druha Konrada Mańki, druha Ożarowskiego i druhny Rożniewskiej oraz historię Harcerskiej Radiostacji Krótkofalowej - SP9ZAK, oraz artykuł o powstaniu Harcerskiej Stanicy Turystycznej. 

Z tygodnia na tydzień artykułów przybywało, podobnie jak i rosło moje zdumienie - że zachowało się tak wiele zdjęć, że zostało do opowiedzenia jeszcze tyle historii i że praca nad historią Hufca tak mnie wzciągnie. Materiałów było już tak dużo, że w październiku 2016r. wraz z druhem Kazimierzem Bromerem, udało mi się opracować swustopniową Harcerską Odznakę Turystyczną: śladami Harcerzy Hufca Lubliniec w latach 1923-1939. W listopadzie powstało Internetowe Muzeum Harcerskie, w którym znajdują się harcerskie: przypinki, pocztówki, odznaki, plakietki czy książki.

Udało mi się także wstawić na Wikipedię trzy biogramy - druha Konrada Mańki, druha Mariana Ożarowskiego i księdza Jana Szymały. Myślę, że na tym nie powinno się skończyć:)

Nowy rok 2017 rozpoczął się od powołania Komisji Historycznej Hufca Lubliniec, która przyjęła imię druhny Krystyny Rożniewskiej.

W lutym 2017r. udało mi się opracować pierwsze monografie drużyn harcerskich: 16 Środowskowej Drużyny Harcerskiej im. 74 GPP, oraz 1 Środowiskowej Drużyny Harcerskiej "Night Gobbas". W marcu powstała historia Źeńskiego Hufca Harcerek w Lublińcu w latach 1923-1949. Tego miesiąca zrobiłem, krótkie podsumowanie, z którego wynikało, że na stronie zamieściłem właśnie - 40 biografię.

W maju 2017r. pojawił się kanał na youtubie "Historia Hufca Lubliniec", a w maju odbyła się I Harcerska Noc Muzeów.

W czerwcu zainicjowaliśmy akcję przypominania mieszkańcom o wkroczeniu 26 czerwca 1922r. do Lublińca żołnierzy 74 GPP, zaś w sieprniu tegoż roku powstała na potrzeby Patriotycznego Lublińca wystawa opowiadająca historię powstania Harcerskiej Stanicy Turystycznej w Kokotku w 1967r. Nawiązanie w 2017r. kontaktu z Instytutem Pamięci Narodowej w Katowicach, zaowocowało w grudniu tegoż roku - odsłonięciem pamiątkowej tablicy na Placu Golasia - poświęconej żołnierzom 74 GPP,

udało mi się także namówić ówczesną komendantke Hufca druhnę Iwonę do otwarcie akcji "Bohater", która rok później szczęśliwie się zamknęła  - nadaniem Hufcowi imienia 74 GPP.  

Na początku 2018r. na stronie znajdowało się już 58 biogramów harcerskich i prawie 200 artykułów opisujących historię Hufca Lubliniec. Wtedy też strona zaistniała w przestrzeni Facebooka i dzisiaj FanPage posiada ponad 500 obserwujących.

W lutym 2018r. gotowy był kalendarz harcerski, który za pomocą 13 obrazków, wykonanych przez państwo Monikę Uherek-Mutz i Stanisława Mutz ilustrował i opisywał historię Hufca Lubliniec w latach 1920-1939.

W marcu 2018r. po raz pierwszy pojawił się na stronach kwartalnika - "Ziemii Lublinieckiej" - cykl: "Z historii harcerstwa lublinieckiego", który publikowany jest po dzień dzisiejszy.

W kwietniu zorganizowałem I Instruktorski Rajd, który odbył się w formie spływu po rzece Małej Panwi.

W maju 2018r. po raz drugi udało mi się zorganizować Harcerską Noc Muzeów - niestety była to zarazem jej ostatnia edycja.

Wreszcie nadszedł 31 sierpnia 2018r. tego dnia na Placu Golasia - została odsłonięta kolejna tablica, tym razem poświącona 15 harcerzom i harcerkom naszego Hufca, którzy oddali życie w czasie II wojny światowej.

Z tej okazji udało mi się opracować specjalną broszurkę, która zawierała ich życiorysy. Wydanie książki wsparło Starostwo Lublinieckie.

Dzień ten był także dniem zakończenia kampani "Bohater" i nadania Hufcowi imienia 74 GPP. Hufiec poza nazwą otrzymał także nową plakietkę którą stworzył pan Marcin Kazuch, a którą miałem przyjemność konsultować.

W sierpniu 2018r. została oddana do użytku w Ośrodku Harcerskim w Kokotku -  pierwsza sala Harcerskiej Izby Tradycji, w której znalazły swoje miejsce pamiątki Hufcowe oraz Ośrodkowe, a także w której została zainstalowana radiostacja harcerska.

W lutym 2019r. zostałem członkiem Chorągwianej Komisji Historycznej dla której wraz z druhem Łukaszem Stangreckim stworzyłem Chorągwiane Repozytorium Historyczne.

W marcu 2019r. po raz pierwszy od wielu lat (cieszę się także miałem w tym swój udział) odbyła się w msza harcerska z okazji Święta patrona harcerzy św. Jerzego.

Strona nadal się rozwijała. Powstawały nowe artykuły i biogramy, ale jedno wydarzenie wpłynęło zasadniczo na kierunek jej rozwoju. Otóż w lutym 2019r. poszukując informacji o jednym z pierwszych harcerzy Hufca - druhu Michale Mędlewskim - zawędrowałem do Nakła nad Notecią, a tam w mieszkaniu córki pana Michała - pani Bożeny otrzymałem maszynopis jego skończonej, ale nigdy nie opublikowanej powieści opowiadającej historię Lublińca i harcerstwa lublinieckiego w latach 1922-1925 - zatytułowanej "Tajemnice Czarnego Lasu". 

Praca nad powieścią zaowocowała nie tylko przepisaniem jej, znalezieniem oryginalnych rysunków, oraz wydaniem jej pod koniec 2019r. ale spowodowała zainteresowaniem się przeze mnie, historią Lublińca w latach 1920-1939. Zaś to poskutkowało opracowaniem biogramów osób aktywnie działających na terenie powiatu lublinieckiego w tamtym czasie. W styczniu 2020r. materiałów tych było tak dużo - że postanowiłem stworzyć nową stronkę "Lubliniec ocalić od zapomnienia", do pracy nad którą zaprosiłem także innych fascynatów historii lublinieckiej. Jak ten projekt będzie się rozwijał. Zobaczymy.

W kwietniu 2019r. udało mi się zorganizować II Instruktorski Rajd tym razem o charakterze górskim. Odwiedziliśmy Żwirkowisko - miejsce śmierci Franciszka Żwirko i Stanisława Wigury. Wspięliśmy się też wraz ze skautami czeskimi i słowackimi na Ivančene, gdzie oddaliśmy hołd zamordowanym w kwietniu 1945r. w Cieszynie skautom czeskim. Odwiedziliśmy też Stanicę Kamyka w Górkach Wielkich.

W sierpniu 2019r. udało się oddać  - drugą część Harcerskiej Izby Tradycji w Ośrodku Harcerskim w Kokotku - pięknie ozdobioną malowidłami wykonanymi przez druhny: Paulinę Kędzię, Agnieszkę Miecznikowską oraz Annę Wróbel.

Bardzo się cieszę, że miałem także udział w rozpoczęciu kampanii "Bohater" III Szczepu "Feniks" w Oleśnie i że udało mi się odnaleźć sztandar Hufca Olesno, który po wielu latach powrócił do miasta i będzie miał swoje miejsce w Muzeum w Oleśnie.

Po czterech latach - w styczniu 2020r. na stronce Historia Hufca Lubliniec znajduje się prawie 80 biogramów harcerskich i prawie 700 artykułów o historii naszego Hufca. Rozpocząłem także prace nad nowym Harcerskim Kalendarzem - tym razem z okresu 1945-1949. W tym roku odbędzie się też III edycja Rajdu Instruktorskiego - grupa 12 instruktorów wybierze się na Babią Górę w poszukiwaniu kamienia 74 GPP. A co czas przyniesie - zobaczymy:)

Na koniec tego podsumowania zostały mi podziękowania. I tu mam wielki problem, ponieważ to wszystko co udało mi się zebrać i stworzyć, nie byłoby możliwe bez pomocy - dziesiątek osób, które otworzyły swoje serca, poświęciły mi czas, zechciały się ze mną podzielić swoimi wspomnieniami, zdjęciami, pamiątkami. Nie jestem w stanie wymienić ich z imienia i nazwiska - ale chciałbym by wiedzieli, że bardzo, ale to bardzo im dziękuję. Osobno chciałbym podziękować mojej żonie - Monice, która zawsze mnie wspiera, pozwala mi rozwijać moją pasję i często razem ze mną odwiedza miejsca związane z historią Hufca. Dziękuje także komendantom Hufca - druhnie Iwonie Legenckiej, że pozwoliła mi rozpocząć moją działalność oraz druhowi Mariuszowi Maciów - który nie tylko zawsze mnie wspiera, ale póki nie został komendantem, był członkiem Komisji Historycznej. Dziękuję także tacie oraz cioci Ewie, którzy zawsze wspomagają mnie swoją pamięcią i na których zawsze mogę liczyć oraz druhnie Kasi Myrcik, która cierpliwie poprawia i koryguje moje teksty:) Jeszcze raz wszystkim tym, oraz całej rzeszy ludzi dobrej woli, który mnie przez te cztery lata wspierali - DZIĘKUJĘ.