Historia Hufca Lubliniec

Harcerstwo to nie jest coś, co się umie, ale to jest coś czym się jest.

ZHP Lubsza 1928-1985

Pierwsza drużyna harcerska w Lubszy - została założona najprawdopodobniej w 1928r. Drużynowym został - kierownik szkoły - druh Alfred Szulc. Drużyna przyjęła imię - Henryka Sienkiewicza.

lubsza2016rftgyh
Reprezentacja drużyny z Lubszy na II Zlocie Hufca w 1928r.
w środku po lewej druh Szulc, po prawej druh Klama

Już w maju 1928r. nowo powstała drużyna lubszańska im. H.Sienkiewicza uczestniczyła w uroczystych obchodach święta 3 Maja. Całość zakończyła się wieczernicą w sali pana Michała Mańki w której wzięli udział także harcerze.

lubszalata30te
Lubsza - lata 30-te

Jej reprezentacja w liczbie 10 druhów uczestniczyła 29 i 30 sierpnia 1928r. w II Zlocie Hufca, który odbył się w Lublińcu. Drużyna z Lubszy poza dyplomem uczestnictwa przywiozła ze Zlotu także IV nagrodę w lekkoatletyce zdobytą prze druha Konrada Sobalę.

lubszaharcerze20201
Drużyna z Lubszy podczas obiadu zlotowego - 1928r.

Niestety nie wiadomo co działo się z drużyną do 1934r. Najprawdopodobniej została ona wygaszona w 1930r. W 1932r. szkołę opuścił druh Alfred Szulc i przeniósł się do Rybnika. Kolejna notka o drużynie pochodzi z czerwca 1934, kiedy to drużyna w liczbie 18 druhów - uczestniczy w biwaku w Kamieńskich Młynach.

BiwakHarcerskiKamienskie Mlyny1967aa3
Biwak harcerski w Kamieńskich Młynach - 16,17,18 czerwiec 1934r

I to ostatnia jak na razie informacja o harcerzach z Lubszy w okresie II Rzeczpospolitej.

W okresie międzywojennym w Lubszy działała także II Żeńska Drużna Harcerek, której drużynową była Marią Wardzalanką. Wardzalanka w 1938r. została komendantką Hufca Żeńskiego w Lublińcu i prowadziła go z przerwą w okresie wojennym do 1949r, czyli to jego likwidacji. Niestety także w tym przypadku - nie znana jest historia żeńskiej drużyny.

Nie udało się zebrać informacji o harcerstwie w Lubszy w latach 1945-1965. Być może w tym czasie drużyny harcerskie nie działały na tym terenie, być może próby ich wskrzeszenia nie były trwałe. Z relacji druha Bernarda Szczecha - wynika, że miejscowa ludność podchodziła od 1949r. do harcerzy raczej negatywnie - gdyż harcerstwo kojarzyło się im z wrogą propagandą i ideologią.

Za to latem - 1965r. z inicjatywy Bernarda Szczecha, Jurka Pejaka i Marii Ogazy powstała najpierw starszoharcerska drużyna mieszana złożona z młodzieży, a następnie działająca przy Szkole Podstawowej w Lubszy - drużyna młodszoharcerska. Prawdopodobnie funkcjonowała w tym czasie w Lubszy - Gromada Zuchowa. Środowisko to utworzyło Szczep im. Józefa Lompy w Lubszy. Całość podlegała bezpośrednio Ośrodkowi Harcerskiemu w Kaletach i druhowi Robertowi Dragonowi i oczywiście była częścią Hufca ZHP Lubliniec.

Drużyna starszoharcerska była drużyną specjalnościową strażacką. Harcerze i harcerki ćwiczyli pod okiem strażaków z OSP (na "Rakowym" i "Padołach"). Zbiórki odbywały się w starej szkole, w pomieszczeniu, w którym mieścił się Klub Prasa-Książka-Ruch.

Jesienią 1965r. odbyło się na "Rakowym" przyrzeczenie harcerskie - dla większości członków drużyny. Przyrzeczenie to obierali weterani powstań śląskich - Augustyn Golaś oraz Dominik Opiełka.

Drużyna była bardzo aktywna. Już rok po powstaniu - w 1966r - uczestniczyła w Rajdzie Świętokrzyskim, a także Rajdzie Czerwonego Zagłębia. Rok później wyjechała na biwak do Kamieńskich Młynów.

BiwakHarcerskiKamienskie Mlyny1967a
Biwak w Kamieńskich Młynach - 1967r
w środku stoi druh Bernard Szczech

Zorganizowała także "nocny wypad" w formie gry nocnej - na górę Grojec.

BiwakHarcerskiKamienskie Mlyny1967aa
Plan nocnej gry na górze Grojec

Drużyna starała się zarobić na swoją działalność i wyjazdy. Dlatego powstał przy drużynie zespół muzyczny, złożony z kilku gitarzystów i perkusisty (Stefan i Czesław Wostalowie, druh Pogoda), który organizował dla mieszkańców i młodzieży zabawy taneczne. Zaś w "Ostatki" tuż przed Wielkim Postem - harcerze chodzili po wsi - poprzebierani. Taki kolorowy korowód wędrował od domu do domu, śpiewając, bawiąc i zawsze także coś uzbierał, co wzbogacało szczepową kasę.

lubszalata30te2
To zdjęcie przedstawia "Ostatki" w Lubszy w latach 50-tych
prawdopodobnie tak wyglądali także harcerze w latach 60-tych

Działalność drużyny lekko przyhamowała z chwilą opuszczenia przez drużynę - druha Bernarda, który rozpoczął studia w Katowicach. Jednak nie zerwał z harcerstwem, nadal działał w 91 i 31 Drużynie Harcerskiej Hufca Katowice Zachód. 

W następnych latach - Kronika Szkolna skąpo informowała o pracy drużyn harcerskich, jednak kilkakrotnie o harcerzach wspomina i tak:

16 października 1968r. z okazji Dnia Wojska Polskiego (Święto to obchodzono na pamiątkę Bitwy pod Lenino, która odbyła się - 12,13 października 1943r), harcerze z drużyny lubszańskiej - zorganizowali ognisko.

Na przełomie maja i czerwca 1968r. z okazji Dnia Dziecka - harcerze zorganizowali dla calej społeczności szkolnej trzydniowy biwak. Imprezę wspomagał Komitet Rodzicielski, który przygotował także dla jej uczestników - pyszny bigos.

W styczniu 1971, gdy drużyną harcerską opiekowała się nauczycielka Joanna Opiełka, harcerze zorganizowali zabawę karnawałową (bal przebierańców). Podczas zabawy przeprowadzono liczne konkursy zręcznościowe oraz zabawy.

12 października 1973r. odbyła się uroczysta akademia z okazji XXX lecia LWP, połączona z przyrzeczeniem harcerskim, które składało 28 członków drużyny. W uroczystości wziął udział  - druh Robert Dragon, komendant Ośrodka Harcerskiego w Kaletach.

17 stycznia 1974r. harcerze zorganizowali w szkole - wieczernicę poświęconą  rocznicy "wyzwolenia" powiatu i kraju.

12 października 1974r. (jak co roku) - drużyna harcerska z Lubszy odbyła biwak, podczas którego miało miejsce przyrzeczenie harcerskie. Harcerze z tej okazji oraz z okazji Święta Wojska Polskiego - przygotowali program artystyczny.

12 października 1975r.  - Święto Wojska Polskiego obchodziła drużyna harcerska z Lubszy w szkole wraz z harcerzami z Psar, którzy tego dnia przygotowali świeczkowisko. Zwyczajowo tego dnia obyło się przyrzeczenie harcerskie.

24 lutego 1985r. harcerze z Lubszy wzięli udział w II Harcerskich Ogólnopolskich Mistrzostwach  w Narciarstwie Alpejskim w Zakopanem.

lubszamistrzstwa202

Niestety na tą chwilę nic więcej nie udało się ustalić. Nie znani są opiekunowie drużyny, nie wiadomo czy w Lubszy przez cały czas działał Szczep. Nie wiemy też kiedy zakończyła swoją harcerską działalność drużyna z Lubszy.

Opracowane na podstawie:
Wspomnienia - Bernard Szczech
Kronika Szkoły Podstawowej w Lubszy

Zdjęcia:
Materiały prywatne - Agata Kamińska
Galeria - Szkoła Podstawowa w Lubszy