Historia Hufca Lubliniec

5 marca 1972r. odbyło się w Ośrodku Harcerskim w Chorzowie posiedzenie Komisji Historycznej Katowickiej Chorągwi ZHP. Ze strony KH Chorągwi (założonej w 1967r) występował druh Frydel, oraz Komendant Katowickiej Chorągwi - hm. Jerzy Wojciechowski (późniejszy Naczelnik ZHP w latach 1974-1980). W spotkaniu tym z ramienia Hufca Lubliniec, uczestniczyła druhna Krystyna Rożniewska. Jednym z celów spotkania było, przekonanie Hufców o potrzebie powołania na ich terenie Hufcowych Komisji Historycznych oraz próba zebrania informacji o działalności harcerskiej na Śląsku i Zagłębiu w okresie 1939-1945.

Na posiedzeniu Rady Hufca 20 kwietnia 1972r. postanowiono powołać przy Hufcu Lubliniec Komisję Historyczną. Jej przewodniczącą została druhna Krystyna Rożniewska, zaś członkami druh: Robert Dragon, Konrad Kupilas i Kazimierz Świtalski. Niestety poza jedną notatką pochodzącą z dnia następnego, nie zachowała się dokumentacja pracy tej Komisji. Nie wiadomo też jak długo działała.

Wiadomo natomiast, że w roku 1979 Komisja już nie działała, gdyż 2 lipca 1979r. została powołana nowa Komisja Historyczna Hufca Lubliniec. Spotkanie założycielskie odbyło się w Ośrodku Harcerskim w Kokotku. Przewodniczącym Komisji został pierwszy powojenny Komendant Hufca Lubliniec - druh Piotr Benski. Niestety w grudniu druh Benski zmarł. W 1980r. Przewodnicząca Komisji została ponownie druhna Krystyna Rożniewska. Celem komisji było odtworzenie historii Hufca Lubliniec w okresie międzywojennym. W pracach komisji brali udział: druh Jan Blacha, druh Marian Ożarowski, druh Paweł Jendrysik, druhna Kątna Marta, druhna Demarczyk Anna, druhna Felicja Jeske, druh Kątny Franciszek, druhna Monika Czubała, druhna Pyka Helena i inni. W roku 1987 w prace Komisji włączył się druh Alojzy Gajek, przedwojenny Komendant Hufca Lubliniec.

Trudno ocenić efekty pracy Komisji, bowiem w efekcie jej pracy nie powstał jednolity dokument traktujący o historii Hufca Lubliniec. Z lat 80-tych zachowały się odręczne notatki druhny Krystyny oraz korespondencja z harcerkami Hufca Lubliniec z okresu przedwojennego. Udało się także zlokalizować kilkanaście osób zamieszkałych poza Lublińcem. A także zebrać sporo zdjęć z okresy międzywojennego, niestety w większości nie opisanych.

W marcu 1995r. druhna Krystyna Rożniewska i druh Marian Ożarowski założyli Harcerski Krąg Seniora. Członkami kręgu zostali dawni harcerze z lat przedwojennych oraz okresu powojennego. Ogółem krąg liczył 27 osób. Byli to większość instruktorzy i instruktorki, którzy w latach 80-tych działali w Komisji Historycznej Hufca. Jednym z  celów Kręgu było zebranie i opublikowanie historii Hufca Lubliniec, a także próba nadania lublinieckiemu Hufcowi im. 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty (pomysł, który druhna Krystyna próbowała zrealizować już od lata 80-tych).

Członkowie Harcerskiego Kręgu Seniora
podczas pobytu w OH w Kokotku

W lokalnej prasie ("Nowiny Lublinieckie) - druh Michał Sznapka rozpoczął serię artykułów dotyczących historii Hufca oraz informowania mieszkańców Lublińca, o tym co "porabiają" harcerze.

Druh Michał Sznapka

W 1997r. rozpoczęto przygotowania do XXX-lecia powstania Ośrodka Wypoczynkowego Hufca  ZHP Lubliniec. Dzięki temu powstała opracowana przez druhów: Romana Krupskiego, Mariana Ożarowskiego, Henryka Pietrka, Bogusława Widerę i Michała Sznapkę oraz druhny Krystynę Rożniewską i Ewę Żegraj - Monografia Ośrodka w Kokotku 1967-1997. To w niej znalazł się pierwszy dłuższy dokument traktujący o historii Hufca Lubliniec, od jego utworzenia po dzień dzisiejszy. Składał się on z czterech stron A4 i w większości był autorstwa druha Mariana Ożarowskiego. Na potrzeby tego opracowania druh Marian przygotował sporo materiału, który finalnie nie znalazł się w monografii.

W tym też czasie, w Ośrodku Harcerskim w Kokotku, powstaje z inicjatywy Komendanta Hufca Lubliniec - druha Krzysztofa Zbączyniaka - Harcerska Izba Tradycji. To tutaj zostały przechowywane ocalałe materiały z pracy Hufca, oraz kroniki, czasopisma i zdjęcia. Niestety nie zostały one zinwentaryzowane.

 
Harcerska Sala Tradycji w OH w Kokotku
Sztandar Żeńskiej Drużyny Harcerskiej im. Świętej Jadwigi w Lublińcu

W sierpniu 1998r. zmarł druh Ożarowski, zaś w listopadzie tegoż roku - druhowi Michałowi Sznapce powierzono przewodniczenie Komisji Historycznej Hufca. Nawiązał on współpracę z druhem Alojzym Gajkiem, dla którego był to impuls do próby opracowania przedwojennej Historii Hufca Lubliniec. W tym też czasie rozpoczął pisanie swojej pracy licencjackiej, której tematem była "Historia Hufca Lubliniec w latach 1920-1945", pan Janusz Bula. W swojej pracy wykorzystał zasoby Archiwum Komendy Hufca Lubliniec, wspomnienia druha Mariana Ożarowskiego, Alojzego Gajka, Kazimierza Bromera, Krzysztofa Zbączyniaka oraz wzbogacił materiałami, którymi dysponowała druhna Krystyna Rożniewska. Dwa lata później w oparciu o relacje druha Henryka Pietrka (byłego komendanta Hufca Lubliniec), uzupełnił swoją historię o lata 1956-1975.

W 2007r. wraz ze śmiercią druhny Krystyny Rożniewskiej zaprzestał swojej działalności Harcerski Krąg Seniora, 5 lat później, w 2012r. zmarł druh Michał Sznapka, a Komisja Historyczna Hufca Lubliniec przestała istnieć.

Druhna Rożniewska
na Światowym Zlocie Harcerstwa Polskiego w Zegrzu w 1995r.

W sierpniu 2012r. w związku z Jubileuszem 45-lecia powstania Ośrodka Harcerskiego w Kokotku, powstało Polowe Muzeum Harcerskie - składające się z 5 części. Pierwsza z nich opowiadała historię powstania Ośrodka w Kokotku, druga przypominała postać dh. hm Mariana Ożarowskiego i jego radiostację SP-ZAK/9. W kolejnej części muzeum obejrzeć można było wszystko to, co kojarzyło się z obozowaniem na kokockiej stanicy (mundurki, książki obozowe, kroniki). W części czwartej  - symbolicznie nasz hufiec reprezentowało drzewo z którego wyrastają jak gałęzie - trzy szczepy, w tej części można było zobaczyć jak pracują i bawią się harcerze Hufca. Ostatnia część zarezerwowana była dla gości, którymi byli harcerze z Krakowa i Toszka oraz skauci z Niemiec. Polowe Muzeum powstało z inicjatywy druha Bartłomieja Zbączyniaka.

Polowe Muzeum Harcerskie
oprowadza - druh Bartek Zbączyniak

Muzeum tak się spodobało, że powstał pomysł "restauracji" starej Harcerskiej Izby Tradycji i jej rozbudowy. Pomysłu mimo rozpoczętych przygotowań do dnia dzisiejszego nie udało się zrealizować. Za to w styczniu 2016r. rozpoczęła swoją działalność strona internetowa - Historia Hufca Lubliniec, której celem była prezentacja dorobku Harcerzy Hufca Lubliniec od 1923r. po lata 80-te.

Strona internetowa - www.historia.lubliniec.zhp.pl

Jej pomysłodawcą był druh Barłomiej Zbączyniak, który w lutym 2017r. został przewodniczącym nowo powstałej Komisji Historycznej Hufca, w skład której wchodzą poza druhem Barkiem - druh Mariusz Maciów i druhna Ewa Knebel.

Komisja Historyczna Hufca Lubliniec (2017r)
od lewej: druh Mariusz Maciów, druhna Ewa Knebel, druh Bartek Zbączyniak