Historia Hufca Lubliniec

Wojciech Wawrzynek, urodził się 1 lutego 1913r. w Starej Wsi (najstarszej dzielnicy Raciborza) w wielodzietnej rodzinie Adolfa i Marii z Mrachaczów. Wojciech miał 3 braci: Roberta, Jana, Wincentego oraz dwie siostry: Jadwigę i Gertrudę (która wraz z Wojtkiem była najmłodsza z rodzeństwa).

Stara Wieś, w oddali Stare Miasto (1920-1939)

W 1918r. rozpoczął naukę w szkole niemieckiej mieszczącej się przy ulicy Kozielskiej. W 1923r. pracował jako kolporter - jedynej polskiej gazety codziennej w Raciborzu - "Dziennika Raciborskiego". Podczas tej pracy zaprzyjaźnił się z Arką Bożkiem (działaczem polskim na Śląsku Opolskim). W 1924r. po raz pierwszy wyjechał na wakacje do Polski, gdzie przez miesiąc, wraz z siostrą Gertrudą i kolegami, przebywał w Augustowie, odwiedził też Warszawę.

W październiku 1925r. dzięki między innymi - księdzu pułkownikowi Janowi Szymale (który sprowadził do Lublińca "Opolan"), rozpoczął naukę w lublinieckim Miejskim Gimnazjum Koedukacyjnym w Lublińcu.

Miejskie Gimnazjum Koedukacyjne w Lublińcu, przy ulicy Sobieskiego 8

Zamieszkał w bursie szkolnej mieszczącej się przy ulicy Zamkowej. To tutaj poznał swojego przyjaciela i późniejszego drużynowego - Władysława Planetorza.

Pierwsza bursa szkolna dla "Opolan"
przy ówczesnej ulicy Zamkowej (dzisiaj Piłsudskiego 21)

W W 1925(26?) wstąpił do I Męskiej Drużyny im. Tadeusza Kościuszki, działającej przy gimnazjum, której ówczesnym drużynowym był Cyryl Smyrek, a opiekunem profesor Alfred Jesionowski. 

I MDH im. Tadeusza Kościuszki (1930r.)
Wojciech Wawrzynek stoi pierwszy od lewej

W 1927r. drużynowym I MDH im. Tadeusa Kościuszki został druh Władysław Planetorz, zaś Wojciech Wawrzynek zastępowym VI zastępu, oraz sekretarzem drużyny.

Prawdopodobnie wraz z drużyną uczestniczy w Zlocie Hufca oraz w II Zlocie Narodowym w Poznaniu w 1929r.

Harcerze Hufca Lubliniec przez wyjazdem na II Zlot Narodowy w Poznaniu w 1929r.
Wojciech Wawrzynek stoi drugi od lewej

W 1930r. wygłosił swój pierwszy wykład na temat historii Śląska w Opolu w świetlicy Domu Polskiego. Wykład tak się spodobał, że w 1931r. Wojciech Wawrzynek miejsce to ze swoimi wykładami odwiedzał jeszcze kilkukrotnie.

W tym też czasie przy ulicy Żwirki i Wigury, została, oddana do użytku Śląska Bursa Gimnazjalna im. ks. Konstantego Damrota, oraz nowy budynek Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Adama Mickiewicza (ulica Sobieskiego 22), w którym naukę kontynuuje Wawrzynek.

Gimnazjum Państwowe im. Adama Mickiewicza

W 1932r. na początku czerwca zdaje maturę i żegna się ze szkołą oraz z Lublińcem.

Wojciech Wawrzynek wśród swoich przyjaciół z gimnazjum w Lublińcu
stoi z turbanem na głowie

Po ukończeniu gimnazjum odbywał praktykę dziennikarską w redakcjach "Dziennika Berlińskiego", "Młodego Polaka w Niemczech" oraz "Narodu" (Herne). Jednocześnie jako stypendysta Związku Polaków w Niemczech studiował (od 1932r) ekonomię na Uniwersytecie Berlińskim oraz pracował w Centrali Związku Polaków w Berlinie.

Wojciech Wawrzynek, stoi z tyłu, trzeci od lewej,
podczas otwarcia bursy polskiej akademickiej w Berlinie

Następnie, w 1934r. przenosi się do Królewca. Tam kontynuuje studia do 1939r. na Uniwersytecie Królewieckim, gdzie na polecenie centrali Związków Polaków w Niemczech zorganizował Związek Akademików Polaków, którego był sekretarzem, a od 1937r. prezesem. 

Wojciech Wierzynek wśród studentów w Królewcu (1934r)
stoi czwarty od lewej

W miesiącach letnich odbywał praktykę dziennikarską w "Gazecie Olsztyńskiej". Z polecenia ZPwN nawiązał kontakty i współpracę z działaczami ruchu polskiego na Warmii i Mazurach.

Na początku wojny, 9 września 1939r. zostaje aresztowany przez Gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym Hohenburch (obecnie Gromowo w obwodzie kaliningradzkim w Federacji Rosyjskiej), gdzie pracował przy budowaniu obozu i karczowaniu lasu.

 
Jeden z trzech pomników na miejscu obozu koncentracyjnego Hohenburch

Pod koniec 1940r. Wojciech Wawrzynek zostaje przewieziony do więzienia policyjnego w Królewcu, gdzie przebywa, aż do zwolnienia we wrześniu 1941r. Po kilku miesiącach zostaje przymusowo wcielony do Wermachtu. Ze względu na zły stan zdrowia, zostaje skierowany do kancelarii "Luftgaukommando XVII", a następnie do kompanii zaciemniania obiektów wojskowych (Nebelkompanie), która stacjonuje wpierw w Wismarze, a później Policach pod Szczecinem.

W 1945r. gdy kończy sie wojna, we Flensburgu zawiązuje, wzorowany na ZPwN  - Związek Polaków w Schlezwiku, którego zostaje wiceprezesem. 

Pod koniec listopada 1946r. wraca do Polski do Raciborza, a w 1947r. wyjeżdża do Opola, gdzie mieszka jego brat - Jan. Tam rozpoczyna współpracę z "Nowinami Opolskimi", by po koniec roku zostać redaktorem naczelnym gazety.

Wojciech Wawrzynek – redaktor naczelny „Nowin Opolskich”
(reaktywowanych 1 stycznia 1946 r.)
wraz z pracownikami redakcji i drukarni.

W 1948r. kieruje także "Trybuną Robotniczą" w Opolu. W tymże roku, podczas wizyty w Berlinie, przyjmuje zaproponowane mu stanowisko sekretarza generalnego ZPwN.

Potem wraca do Opola, jednak w 1950r. zostaje aresztowany i uwięziony przez Władzę Ludową za krytykę stalinowskiego reżimu i próbę ucieczki z Polski. 7 lat spędza w mokotowskim więzieniu, które opuszcza w 1957r.

Następnie współpracuje z "Kwartalnikiem Opolskim" i Towarzystwem Przyjaciół Nauk. Od 1 sierpnia 1960 do 8 stycznia 1965r. pracuje na stanowisku starszego redaktora Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, placówki naukowej, której jest współzałożycielem. Latem 1965r wjeżdża na pobyt czasowy do Francji i RFN, gdzie 19 lipca 1965r.  umiera w Monachium.

Wojciech Wawrzynek jest autorem autor szeregu prac publicystycznych i dokumentalnych oraz "Pamiętnika Opolanina", książki napisanej w 1964r., która otrzymała Nagrodę II stopnia (I stopnia nie przyznano) w konkursie ogłoszonym przez Radę Naczelną Towarzystwa Rozwoju Ziemi Zachodnich i Północnych. Książka została wydana w grudniu 1965r. już po śmierci autora.

W 1991r. z inicjatywy rodziny Wawrzynków, ustanowiony został fundusz nagrody im. Wojciecha Wawrzynka na najlepszą pracę magisterską poświęconą problematyce śląskiej. Intencją fundatorów było zachęcenie studentów do podejmowania badań śląskoznawczych wyostrzających świadomość społeczną w dziedzinach objętych formułą nagrody, tj. w zakresie nauk humanistycznych i społecznych, w odniesieniu do Śląska jako krainy historyczno-geograficznej. Przewodniczącym Kapituły nagrody został syn Wojciecha Wawrzynka – Marian Wawrzynek, który pełnił tę funkcję do roku 1997. Następnie przewodniczącym kapituły zostaje do 2012 r. mgr Roman Wawrzynek, który obecnie pełni funkcję przewodniczącego honorowego. Od 2013 r. przewodniczącym kapituły pozostaje Tadeusz Kania. W roku 2006 dokonano zmiany nazwy nagrody na „Nagroda im. Jana i Wojciecha Wawrzynków”, honorując w ten sposób dwóch braci zasłużonych dla przedwojennego ruchu polskiego na Górnym Śląsku.

Opracowane na podstawie:
Archiwum Hufca Luibliniec
Tadeusz Oracki, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku, Warszawa 1983
Wojciech Wawrzynek "Wspomnienia Opolanina"
Ryszard Hajduk "Ludzie spod znaku Rodła", OTKO-1992
Tygodnik "Wiadmomości"  -29 sierpnia 1965r. Londyn

Zdjęcia:
Archiwum Hufca Lubliniec
Wojciech Wawrzynek "Wspomnienia Opolanina"
Archiwum Zespołu Szkół nr 1 w Lublińcu
Fotomontaż R.Kornickiego - Opole 1948r.
Fotopolska.eu
https://www.facebook.com/TMO-Towarzystwo-Miłośników-Olsztyna